Barcelona ontstond rond 20 voor Christus als een Romeinse nederzetting. De Romeinse plaats werd Barcino genoemd. Op de heuvel Mons Taber ( de plaats waar de kathedraal staat) stond een Romeinse tempel en op de Plaça Sant Jaume was het forum gelegen.
Romeinse tijd in Barcelona
De Romeinen hadden een strategische ligging uitgezocht. Het gebied was beschut door het bergmassief van Collserola. De enclave was eveneens tussen de mondingen van twee rivieren gelegen (de Llobregat en de Besós). De rivieren zorgden voor een goede verbinding met het binnenland. De ligging aan zee bood eveneens diverse mogelijkheden.
In de middeleeuwen werden verschillende leengoederen in het Catalaanse gebied onder het graafschap van Barcelona verenigd. Deze vereniging was gunstig voor het hele gebied. Barcelona werd een machtige en rijke hoofdstad. In de dertiende en de veertiende eeuw breidde de macht van Catalonië zich uit door handel en oorlog. In die tijd kwamen schitterende gebouwen tot stand, waaronder Les Drassanes (scheepswerven) en het Palau Reial Major (het Koninklijk paleis).
Het huwelijk van Isabella met Ferdinand in 1469 had een vereniging van Castilië met Aragon tot gevolg. Het gebied werd uitgebreid door de verovering van Cranada, Napels en Z.-Navarra. Het toebehoren van Catalonië aan de Spaanse monarchie is tot de dag van vandaag bestreden. Tijdens de Spaanse Successieoorlog (1701-1714) proberen de Catalanen hun onafhankelijkheid terug te winnen. Deze poging mislukte en had een ontneming van de privileges van de regio tot gevolg.
Welvaart neemt toe in Barcelona
In de negentiende eeuw brak er opnieuw een periode van hoge welvaart aan in Barcelona. Dit was ondermeer te danken aan de textiel industrie. De muren werden neergehaald en de stad werd uitgebreid. De visuele climax werd rond 1900 gelegd met schitterende Jugendstil architectuur. Het bewind van Franco bracht de op Europa gerichte havenstad in een isolement. Democratische hervormingen na zijn dood hebben ertoe bijgedragen dat de hoofdstad van Catalonië weer een metropol werd.